Drank op
temperatuur De temperatuur bij het opwarmen en afkoelen van drank verloopt exponentieel met de tijd. Dat wil zeggen het verloop wordt bepaald door een karakteristieke tijdconstante τ (tau) die afhankelijk is van de warmtecapaciteit van het voorwerp met een afwijkende temperatuur t.o.v. de omgeving en de warmteoverdracht van dat voorwerp met de omgeving. In de praktijk kan het praktisch zijn t50%, t90% te kennen, dwz. de tijd die het duurt om een nivellering van de temperatuur tot 50% resp. 90% te verkrijgen. [meer over exponentieel verloop] |
|
voorbeeld opwarming fles witte wijn | |
Wijntemperatuur | |
Rode wijn: algemeen wordt aanbevolen rode wijn op 18 tot 20
°C te serveren. Door op tijd de fles(sen) in een ruimte op
kamertemperatuur te breng is dat relatief eenvoudig omdat de temperatuur eenmaal
in de buurt van de kamertemperatuur nauwelijks meer zal veranderen tot het
moment van drinken. Aangenomen dat de kelder temperatuur niet onder de 5 °C
ligt zal dit ongeveer 3τ wijnfles= 6,5 uur duren. |
Witte wijn: is wat lastiger. Aanbevolen wordt om droge witte wijn te serveren
tussen de 7 en 10 °C en halfdroge witte wijnen
tussen de 9 en 10 °C. [M. Broadbent, (1999) Spectrum]. Vervolgens zal de temperatuur bij en na het schenken in een glas ook nog eens snel stijgen (zie hieronder) |
Witte wijn koelhouden De grafiek hierboven laat zien dat de temperatuur direct nadat de fles uit de koelkast komt vrij snel stijgt en binnen een halfuur boven de 10 °C komt. Bij het opwarmen spelen straling en convectie (luchtstroom) de hoofdrol. [ achtergrond]. Het gebruik van een aardewerk koeler vertraagt de opwarming met ongeveer een factor 1,7; een dubbelwandige metalen koeler (niet gevuld met ijswater) zelfs met een factor: 3,3. Het gebruik van een koeler vertraagt de warmte overdracht zowel die door straling als die door convectie. Het omwikkelen van de fles met aluminiumfolie, mits goed aangebracht, zal alleen effect hebben op de straling. De opwarmtijd kan daarmee tot circa 50% toenemen. |
|||||
τ = 7700 s t50% = 90 min t90% = 300 min |
τ = 13000 s t50% = 150 min t90% = 500 min |
τ = 27000 s t50% = 300 min t90% = 1000 min |
|||
Temperatuur stijging van de witte wijn in het glas |
|||||
In bijgaande grafiek van de
meetwaarden is
in de eerste plaats te zien
dat de temperatuur direct na het inschenken ongeveer 2
°C hoger is dan de temperatuur van de
wijn uit bovengenoemde fles direct uit de koelkast (7
°C) dit wordt uiteraard veroorzaakt door de warmte uitwisseling
tussen het glas van (21 °C)
en de wijn. Vervolgens zien we een snelle stijging die vervolgens afbuigt en dan heel langzaam de temperatuur van de omgeving gaat benaderen. |
temperatuur verloop van witte wijn in het glas De τ wijnglas (type gildeglas) bedraagt 75 minuten. |
Bier flesje | |
Een bierflesje is na 60 minuten tot de helft van het temperatuurverschil tussen
koelkast/kelder en kamer temperatuur opgewarmd. τ bierflesje= 5300 seconde. |
Voor meer achtergrond informatie zie: |
AhaFysica
home